ปลาสวาย (ชื่อวิทยาศาสตร์: Pangasianodon hypophthalmus) เป็นปลาน้ำจืดชนิดหนึ่งในวงศ์ปลาสวาย (Pangasiidae) มีส่วนหัวค่อนข้างเล็ก แนวบริเวณหัวถึงครีบหลังลาดตรง ตาอยู่เสมอหรือสูงกว่ามุมปาก ปากแคบกว่าปลาบึก ที่อยู่สกุลเดียวกัน รูปร่างเพรียวแต่ป้อมสั้นในปลาขนาดใหญ่ ก้านครีบท้องมี 8–9 เส้น ครีบก้นยาว ปลาขนาดเล็กมีสีคล้ำเหลือบเงิน ด้านข้างลำตัวสีจางและมีแถบสีคล้ำตามยาว ครีบสีจาง ครีบหางมีแถบสีคล้ำตามแนวยาวทั้งตอนบนและล่าง ปลาขนาดใหญ่มีสีเทาหรือคล้ำอมน้ำตาล ด้านข้างลำตัวสีจาง มีขนาดประมาณ 50 เซนติเมตร ใหญ่สุด 1.5 เมตร
พบในแม่น้ำและลำคลองสายใหญ่ ทั่วประเทศไทย เป็นปลาที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจชนิดหนึ่งซึ่งมีการเพาะเลี้ยงกันมานานกว่า 50 ปี แล้ว โดยเพาะขยายพันธุ์ได้สำเร็จในปี พ.ศ. 2509 โดยถือเป็นสัตว์น้ำชนิดแรกที่กรมประมงของไทยผสมเทียมประสบความสำเร็จเป็นชนิดแรกด้วย ปลาในธรรมชาติมีฤดูวางไข่ในเดือนกรกฎาคม นิยมบริโภคโดยปรุงสดและรมควัน ในธรรมชาติมักพบชุกชุมตามอุทยานปลาหรือหน้าวัดต่าง ๆ ที่ติดริมน้ำ โดยในบางพื้นที่อาจมีปลาเทโพเข้ามาร่วมฝูงด้วย และนิยมเลี้ยงเป็นปลาสวยงาม โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับปลาที่สีกลายเป็นสีเผือก และจากการศึกษาล่าสุดพบว่า ในเนื้อปลาสวายนั้นมีโอเมกา 3 คิดเป็นปริมาณแล้วสูงกว่าในปลาทะเลเสียอีก โดยมีถึง 2,570 มิลลิกรัม ต่อน้ำหนัก 100 กรัม
ปลาสวาย เป็นปลาเกมส์ที่นิยมของนักตกปลา ทั้งหมายธรรมชาติและบ่อตกปลาทั่วไป เป็นปลาที่มีพละกำลังในการสู้เบ็ดดีมาก การตกปลาสวายขนาดใหญ่ซึ่งมีน้ำหนักตั้งแต่ 5 กก.ขึ้นไปถึง 30 หรือ 40 กก.จำเป็นต้องใช้อุปกรณ์ในการตกปลาให้เหมาะสม เช่นคันเบ็ดที่มีเวทคัน ตั้งแต่ 15-30 ปอนด์ ขึ้นไป สายเอ็นขนาด 15-40 ปอนด์ แล้วแต่ขนาดปลาในหมายนั้น ๆ ลักษณะการกินเหยื่อของปลาสวายคือมักจะฮุบเหยื่อที่ลอยออกมาจากก้อนเหยื่อเช่นเศษขนมปัง การกินเหยื่อก็มีทั้งหน้าดินและกลางน้ำ ผิวน้ำ แล้แต่พื้นที่ เหยื่อที่ใช้ตกปลาสวายโดยส่วนมากนักตกปลาจะใช้ขนมปังเป็นหลัก โดยใช้ขนมปังปั่นผสมหัวเชื้อปั้นกับตะกร้อ แล้วใช้ชิ้นขนมปังเกี่ยวเบ็ดห้อยท้ายเอาไว้ เพื่อให้ปลาเข้ากินเร็วขึ้นเนื่องจากปลาสวายขนาดใหญ่จะกินเหยื่อระแวงจึงมักจะหากินเหยื่อที่ลอยออกมาไกล ๆ จึงต้องมีการใช้สายชิ่งยาว ๆ ส่วนปลาสวายเล็กมักจะแย่งกันเข้ากินเหยื่อที่ก้อนเหยื่อโดยตรง หากใช้สายชิ่งสั้นก็จะได้ตัวเล็ก ๆ การตกปลาสวายในหมายธรรมชาติก็มีวิธีการตกที่แตกต่างกันไป เช่นอาจใช้วิธีร้อยมาลัย โดยใช้ขนมปังแผ่นตัดเป็นชิ้น ๆ ร้อยเข้ากับสายชิ่งแล้วรูดไปที่ตัวเฐ้ดแล้วตีลงไปที่หมาย หรืออาจใช้เหยื่อหมัก หรือขนมปังปั่นเหมือนตกบ่อตกปลาก็ได้เช่นกัน หรืออาจใช้ผลไม้ เช่นกล้วยน้ำว้า เกี่วเบ็ดก็ได้
การตกปลาสวายในบ่อตกปลา